Mưa sao băng Orionids

Trận mưa sao băng Orionids có nguồn gốc từ sao chổi Halley, được phát hiện từ vào thời cổ đại. Sao chổi Halley (1P/Halley) là sao chổi nổi tiếng nhất và là sao chổi chu kỳ ngắn đầu tiên được xác nhận quay trở lại Hệ Mặt Trời theo chu kỳ. Sao chổi này được đặt theo tên của nhà thiên văn học người Anh là Edmond Halley. Năm 1705, Halley phát hiện ra rằng ba sao chổi được báo cáo vào các năm 1531, 1607 và 1682 đều có quỹ đạo tương tự nhau. Ông đề xuất rằng ba sao chổi này thực ra là cùng một thiên thể. Cứ khoảng 74-76 năm thì sao chổi lại quay trở lại gần Mặt trời và được nhìn thấy từ Trái Đất. Sau đó ông dự đoán rằng nó sẽ lại quay trở lại bầu trời vào năm 1758. Thật không may, Halley đã mất vào năm 1742, trước khi sao chổi này tái xuất hiện.

Khi sao chổi này di chuyển gần Mặt Trời, nó để lại nhiều mảnh vụn là các thiên thạch nhỏ, trải dài trong không gian và cắt qua quỹ đạo Trái Đất. Trong quá trình di chuyển quanh Mặt Trời, Trái Đất sẽ cắt ngang qua khu vực của đám tàn dư này vào những thời điểm nhất định trong năm. Khi các mảnh vụn này lao vào bầu khí quyển của Trái Đất với tốc độ rất cao, chúng ma sát với không khí, nóng lên và bốc cháy, tạo thành vệt sáng ta gọi là sao băng.

Sơ đồ mô phỏng quỹ đạo sao chổi Halley. Hình ảnh: Ian Ridpath.

Trận mưa sao băng Orionids hoạt động từ khoảng 2 tháng 10 đến 12 tháng 11 năm 2030 với cực điểm vào đêm ngày 21, rạng sáng ngày 22 tháng 10 năm 2030 với tần suất có thể lên đến 20 sao băng mỗi giờ trong điều kiện lý tưởng.

Trận mưa sao băng này được quan sát tốt nhất nếu bạn kiên nhẫn và quan sát từ sau nửa đêm đến trước bình minh tại nơi tối, xa ánh đèn đô thị. Bạn không cần đến thiết bị chuyên dụng như kính thiên văn hay ống nhòm, chỉ cần quan sát bằng mắt thường với thời tiết lý tưởng nhé! Tâm điểm trận mưa sao băng này tại chòm sao Thợ Săn (Orion), nhưng cũng có thể xuất hiện tại bất cứ vị trí nào trên bầu trời.